Yanık derecesine göre yaşayacağınız ağrılar da farklılık gösterecektir. Hafif yanıklar çok fazla tıbbi müdahaleye gerek kalmadan geçse de daha ağır yanıkların sebep olabileceği enfeksiyonları ve ağrıları azaltmak için özel bakım uygulanması gerekir. Herhangi bir yanık oluştuğu durumda bunu tedavi etmeden önce yanığın ne şiddetle olduğunu anlaşılması gerekir.
1. Yanığın üzerinde soğuk su gezdirin. Yapabildiğiniz kadar hızlı bir biçimde yanığın üzerinde su gezdirmelisiniz. Bu yöntem derinizin daha fazla zarar almasını engelleyecektir. Yanığınızı 10 15 dakika boyunca suyun altında tutun veya bu süreyi acınız azalana kadar da uzatabilirsiniz. Çok soğuk suyu kullanmaktan kaçınmalısınız. Soğuk su sizin derinizin yanık olmayan yerlerine zarar verebilir.
Yanığın üzerine çok soğuk su tutmak şiddetli bir şok ortaya çıkarabilir. Bu durum da sadece yanığınızın iyileşme sürecini yavaşlatacaktır.
2. Dar kıyafetlerinizi ve takılarınızı hızlı bir biçimde çıkarın. Yapabildiğiniz kadar hızlı bir biçimde kıyafetlerinizi çıkartın. Bunu yapmak için vakit bulamayacak kadar acınız fazla ise yanığınızı suyun altına tutarken mücevherlerinizi ve kıyafetlerinizi çıkarabilirsiniz. Yanık nedeni ile yaralanmış olan elinizi sıkıştıracak olan her şeyden uzaklaşmanız gerekmektedir. Sizi sıkan daha da fazla yaralanmanıza neden olacak ürünlerin çıkarılması sayesinde yanığın etrafındaki kan akışı artar ve iyileşme süreci hızlanır.
3. Soğuk kompres yapın. Soğuk su bir seçenek değilse soğuk kompres veya bir havlunun içine buz koyarak yanığınızın üzerinde gezdirmeye başlayın. 10-15 dakika kadar kompres yapmaya devam edin. 30 dakika bekleyin ve yeniden uygulamaya başlayın.
Buzu kesinlikle direkt olarak üzerine uygulamamanız gerekmektedir. Unutmayın ki bu uygulama derinize olumsuz bir biçimde etkileyecektir. Bu nedenle buz ile derinizin arasına bir katman koymalısınız. Bu katman bir havlu olabilir.
4. Bir adet ağrı kesici için. ibuprofen, acetaminophen, aspirin, veya naproxen gibi ağrıkesicileri içerek yanık nedeni ile ortaya çıkan ağrılardan kurtulabilirsiniz. Birkaç saat geçtikten sonra ağrılarınızın hala geçmediyse bir adet daha ağrı kesici almalısınız. Gençlerin asprin içmelerinin önüne geçmelisiniz veya gribi yeni atlattıysanız asprin almaktan imtina etmeniz gerekmektedir.
İlaç kullanırken genel hükümleri uygulamaktan kaçınmanız lazımdır. Hangi ilacı kullanmayı seçtiğinize göre uygulamanız gereken hükümler de değişim gösterebilmektedir.
5. Yanığı temizleyin. Yanığınızı suyun altına tuttuktan sonra sabun ve su ile yıkayın ve enfeksiyonu tam manası ile engelleyin. Yanığınızı temizledikten sonra üzerine antibiyotik içeren bir merhem sürmelisiniz. Aloe vera içeren kremler de yanığınızın acılarını azaltabilir. Bu kremler bandajınızı birbirine yapışık tutabilir ve açılmayı engeller.
Su kabarcıklarını kesinlikle patlatmamanız gerekmektedir. Bu su kabarcıkları yanığınızın enfeksiyondan korumaktadır. Bu su kabarcıklarını patlatıp içerisinde bulunan suyun dışarı akmasına neden olmamalısınız çünkü vücut bu küçük su kabarcıkları ile kendi kendine başa çıkabilir. Hatta su kabarcıkları patlatılmazsa antibiyotik tedavisine bile gerek kalmayabilir. Fakat bu kabarcıklar patlatılırsa veya yara derinleşirse antibiyotik kullanmaya özen göstermelisiniz.
6. Yaranızın üzerine hafifçe merhem sürün ve gazlı bez ile sarın. İlk derece yanıklarda, su kabarcıklarının patlatılmadığı vakalarda yanığınızı bandaj ile sarmaya ihtiyaç duymayabilirsiniz. İkinci derece yanıklarda ise yanığınızı bandaj ile sararak enfeksiyondan uzak tutabilirsiniz. Gazlı bezle ince bir biçimde sarma işlemini tamamlayın ve yaranızın güvenli bir biçimde kalmasını sağlayın. Gazlı bezi her gün değiştirmeniz gerektiğini de unutmamalısınız.
Gazlı bez ile yaranın direkt olarak temas etmesinden kaçınmanız lazım gelir. Mutlaka yara ile gazlı bez arasına bir katman krem sürmeniz faydalı olacaktır. Bu uyarıya uymazsınız gazlı bezi kaldırdığınız zaman yeni yeni oluşmuş olan deri tabakanızın da gazlı bez ile beraber kalkacağını bilmeniz gerekiyor.
Gazlı bezi kaldırırken tüylerinizin çıkış yönüne doğru çekerek kaldırmalısınız. Gazlı bez yaraya yapışırsa ılık su veya hafif bir tuzlu su kullanarak yaranızın üzerinden bezin kalkmasını sağlayabilirsiniz. Bir litre suyun içine bir çay kaşığı tuz ekleyerek oluşturabilir ve bu işlemde kullanabilirsiniz.
7. Evde yapılan yumurta beyazı, yağ ve çay gibi maddelerden oluşan karışımlardan uzak durun. İnternet yanıkların ortadan kaldırılması için mucizevi solüsyonlar ile dolup taşmaktadır. Fakat bunların içinden çok azının işe yaradığı bilimsel çalışmalar ile kanıtlanmıştır. Hatta bu karışımların birçoğu içlerinde bakteri bulundurdukları için yanığın çok daha kötü bir duruma gelmesine neden oldukları kanıtlanmaktadır.
Güneş yanıklarında aloe vera gibi nemlendirici ürünlerin kullanılması yanığın azalmasını sağlayabilir.
8. Yanığınızın enfeksiyon kapmaması için gözlemleyin. Yanığınızın renk değişimini gözlemlemeyi ihmal etmeyin. Yanığınızın kırmızı, kahverengi veya siyah olması olasıdır. Buna ek olarak yaranın etrafının yeşil olması da ihtimaller içerisinde bulunmaktadır. Birkaç hafta kapsamında yaranız iyileşmezse tıbbi müdahale almanız gerekmektedir. İyileşmeyen yanık yaraları çeşitli komplikasyonların, enfeksiyonların ve hatta ciddi yanıkların işaretleri olabilir. Aşağıda sıralanacak olan işaretlerden herhangi birini gözlemliyorsanız doktorlara danışmanız gerekmektedir. İşte işaretler;
- Ateş
- Duyarlılık
- Yaranın etrafında oluşan sertlik
39 dereceden yüksek, 36 dereceden düşük ateş ( Bu işaretler ciddi bir enfeksiyonun işareti olabilir ve bu işaretleri görürseniz acil bir biçimde tıbbi müdahale almanız gerekmektedir. )
9. Kaşınmayı merhemler ile dindirin. Küçük yanıkların iyileşme sürecinde kaşıntı biçiminde komplikasyonların ortaya çıkabileceği bilinmektedir. Aloe vera ve vazelin gibi merhemler kullanmak kaşıntıların ortadan kalkması için kullanılabilir. Bunun yanı sıra antihistaminikler kullanmak da yanık nedeni ile ortaya çıkan kaşıntıların tedavi olmasına yardımcı olabilir.