İşe girene kadar iş ilanları, iş görüşmeleri, iş muhabbetleri hemen hemen her gün iki eli yakanızda şekilde sizi bekler. Kendinizi çalışmaya hazır hissediyor ancak bir türlü iş bulamıyor musunuz? Belki de basit ama teknik bir takım sıkıntıları göz ardı ediyorsunuzdur. İş görüşmelerinin sırrı nedir, işe nasıl daha kolay girilir, işe girebilmek için neler yapmanız gerekir sizler için derledik, kolay gelsin!

Bölüm1: Kişisel Niteliklerinizi Belirleyin!

**1. Özgeçmişinizi gözden geçirin: **Bir işi elde etmenin ilk yolu güncel bir CV’ye sahip olmaktan geçer. Bir çok iş yerinde iş görüşmesine gitmeden evvel , kim olduğunuza dair eğitim durumunuzdan hobilerinize kadar sizi tanıtmaya yardımcı, iş verenlerin sizin hakkınızda fikirler elde edebilecekleri özgeçmişe (CV) sahip olmanız gerekir.

Özgeçmişinizi oluştururken ilgili bölümlerin her safhasında aynı dili kullanın.

“2006-2009 yılları arasında Privee Pr Halklar İlişkiler Ajansı’nda çalışmıştım.”

“12 Mart 1985’te İstanbul’da doğdu.”

Yukarıdaki cümlelere bakıldığında iki ayrı geçmiş zaman cümlesi kurulmuş ve zaman farkı oluşmuştur. Özgeçmişinizi okuyan kişi seri olarak özgeçmişinize göz gezdereceğinden bu ayrıntılara takılı kalır ve bir kusur olarak görür. Unutmayın bir işi bin kişi ister bir kişi alır! Bunun için özgeçmişinizi geniş zaman diliminde fiillere yer vermeden kullanmalısınız.

Örneğin;

• Çalışılan Yerler: “2006-2009 Privee Pr Halkla İlişkiler Ajansı”
• Doğum Tarihi: 12 Mart 1985
• Doğum Yeri: İstanbul

Özgeçmişinizde yazım hatalarına yer vermeyin. Yazım ve imla hataları her yazılı metinde olur ancak özgeçmişinizde olmamalıdır. Özgeçmişinizin yalın ve hatasız olarak hazırlanmış olması, iş görüşmesi için sizi değerlendiren kişi de olumlu bir intiba bırakır ve iş görüşmesi fırsatını elde etmenizi sağlar.

Özgeçmişiniz yalın olmalıdır. Özgeçmişinizi tüm dikkatinizle gözden geçirdiğiniz de şu ayrıntıları da atlamayın;

Özgeçmişte kalın ve italik yazı tipi kullanmayın.

Yazı fonlarınız karmaşık olmamalıdır, özgeçmişiniz için en uygun yazı fonları; Times New Roman, Arial, Bevan

En önemlisi iletişim bilgileriniz açık ve belirgin bir alana yazılmalı, özgeçmişinizin en başı bunun için uygundur.

Özgeçmişiniz güncel olmalıdır, en son çalıştığınız yer ile ilgili bilgileri eklemeyi unutmayın. İş görüşmesi esnasında özgeçmişinizde bulunmayan bir ayrıntıdan söz etmeniz size sorumsuz izlenimi verebilir!

2. İş görüşmesi için sorulara hazırlanın. Bir çok şirket, kurumsal şirketler de dahil, iş görüşmesi esnasında asansör misali bir çok inişli çıkışlı sorular sorar. Bu sorulara hazırlıklı olmalı ve sorulan soruların tekrar sorulabileceğini aklınızda bulundurmalısınız. “Bu soruya daha önceden cevap vermiştim!” gibi tepkiler de bulunmamak faydanıza olacaktır. Bu asansör sistemini andıran soru sorma cevaplama safhasına kendiniz ön hazırlık yapmalısınız.

• Kendi asansör sisteminizi oluştururken, özellikle daha önceden çalıştığınız firmalarla alakalı birbirini ilgilendiren sorulara yanıt bulmanız da fayda var. Birinci şirketteki problemi, ikinci şirkette de yaşadınız mı? Farklı yerlerde çalışmanıza rağmen hep aynı problemlerle mi karşılaşıyorsunuz? Bu soruların cevaplarıyla iş görüşmesi esnasında değil, daha önceden kendi sorularınızı kendiniz yanıtlayarak vermelisiniz ki hazırlıklı olun ve ne istediğinizi bilin.
• Asansör sistemi soru sorma ve cevaplama anında, 30 saniyede bir konu değişir. İş görüşmesi esnasında karşınızdakinin sizi dinlemediği ön yargısına kapılmayın. İş görüşmesi mülakatını gerçekleştiren kişi yalnızca sizin sorulara verdiğiniz yanıtlar arasındaki cevapların tutarlılığını ölçmeye ve değerlendirmeye çalışır. Defalarca “İktisat Bölümü mezunu muydunuz?” sorusuna cevap vermekten çekinmeyin.

3. Geliştirmek istediğiniz yönlerinizin listesini yapın. Aldığınız eğitimler ve deneyimlendiği iş pozisyonları bir yana, öğrenmek istediğiniz ve altından kalkabileceğini düşündüğünüz iş tanımınızla ilgili ilgisiz yönlerinizin listesini yapın. İş görüşmesi esnasında işvereniniz sizi geniş ufuklara sahip, kendini geliştirmeye yatkın, diğerlerinden farklı bir çalışan olarak algılayacaktır. Kendinizi geliştirmeniz gereken noktalarla ilgili kitaplar edinebilir ve kendinizi hazırlayabilirsiniz. Eğitim hayatınız boyunca keşfetmediğiniz, ancak iş tecrübeleriniz dolayısıyla fark ettiğiniz becerilerinizin üstüne düşün ve bunları iş görüşmesi esnasında söylemekten çekinmeyin.

• Mantıksal düşünme ve bilgi değerlendirme: İş görüşmesi esnasında deneyimlerinizi aktarırken, zaman içerisinde sistemle alakalı varsa mantıksal düşüncelerinizi ve çözümlerinizi işvereninizle paylaşın. Bir organizasyon kabiliyetiniz varsa iş görüşmesi esnasında bunun göz ardı edilmesini istemezsiniz. Geriye dönük değerlendirmelerinizi asansör sisteminizden geçirerek, gerekli bilgileri iş veren ile
• Teknolojik yetenek: Bir çok iş ilanında bilgisayar kabiliyetleriniz ve kullanabildiğiniz bilgisayar programlarının uzunca bir listesiyle karşılaşırsınız. Mevcut teknoloji ve bilgisayar çağında olduğunuzdan bu programların hepsini bilmemeniz sizin için bir dezavantaj değildir. Kullanmayı bilmediğiniz programları söylerken açık olmalısınız ve öğrenmeye istekli olduğunuzu belirtmelisiniz. Unutmayın, her gün bir yenisi çıkan bilgisayar programlarının hepsine hakim olmanız söz konusu bile değil. Öğrenmeye açık ve hevesli olduğunuzu hissettirmeniz iş görüşmenizi olumlu etkileyecektir. Siz fonksiyonlarınız için işe alınırsınız, yoksa bir bilgisayar programını öğretildikten sonra herkes kullanabilir!
• Etkili iletişim: Bir çok işveren yazılı ve sözlü olarak kendinizi ve temsil edeceğiniz şirketi ifade ederken açık ve anlaşılır olmanıza dikkat eder. Düzgün bir diksiyon da etkili iletişim için her zaman yeterli değildir. Gerek çalışma arkadaşlarınızla olan diyaloglarınızda gerekse müşteriler ile olan diyaloglarınızda ikna edici özelliğe sahip olmanız demek işi almanızın yarısıdır. Konuşma ve yazı yazma konusunda iyi olan kişilerin herhangi bir işe girememeleri söz konusu bile değildir.

Bölüm 2: Dersinize İyi Çalışın!

1. Davranışlarınızı tespit edebileceğiniz bir görüşme hazırlayın: İş görüşmesine katılmadan evvel kendi iş görüşmenizi kendi kendinize yapmalı ve hazırlıklı olmalısınız. Geçmiş iş tecrübelerde karşılaştığınız sorunlar ile ilgili bahsederken kendi çözümlerinizden bahsedin ve o şartlarda işverenlerinin yarattığı çözümlere değinin ve bunlara karşı olan değerlendirmelerinizi aktarın. Yeni bir iş sahibi olurken geçmiş deneyimlerinizden söz etmelisiniz ki sizi işe alacak kişi iş ortamında nelerle karşılaşabileceğini tahmin edebilsin.

• Sevmediğiniz biriyle çalıştığınızda, yaşadıklarınızı ve bunun üstesinden gelebilmek için neler yaptığınızı anlatın.

• Kritik ve zor bir karar verdiğinizde neler yaşadığınızı ve ne gibi sonuçlar doğurduğundan bahsedin.

• Yaptığınız ufak bir değişiklik varsa; bu faks makinesinin yerini değiştirmek bile olabilir ne gibi sonuçlar doğurduğuna değinin.

• Geçmiş iş tecrübelerinizden bahsederken dürüst olun, ve ayrıntılı şekilde yaşananları aktarın. O günün şartlarını değerlendirdiğinizde sizin de kendinizi hatalı ya da eksik değerlendiriyor olduğunuzdan da bahsedebilirsiniz. Her iş tecrübesi sizi başka yönlerde geliştirir ve farklı bakış açıları yaratmanızı sağlar. Bunun bilincinde olun ve iş görüşmesi yaptığınız kişinin de sizin gibi benzer yollardan geçtiğini unutmayın.

• İş giriş çıkış saatlerinize olan sadakatinizden ve gerekirse ekstra mesailere kalabilecek sorumlulukta olduğunuzdan bahsedin (Tabi ki bu şekilde hissediyorsanız!)

2. İş başvurusu yapacağınız şirketi araştırın. İş görüşmesine gideceğiniz şirketteki pozisyonu istemeniz yeterli değildir. İş yeri hakkında detaylı bir araştırma yapın. Kimler? Ne gibi gelişmelerle uğraşıyorlar? Hayal ettiğiniz işi size ne derece verebilecekler? Evet, iş görüşmesinde kabul edilip iş almak isteyen sizsiniz ancak şirket sizin için ne derece uygun bunu da göz ardı etmemelisiniz.

• Şirketle alakalı yapacağınız araştırmalar sonunda işe girmek istediğiniz şirketle alakalı bambaşka yeni bir fikir edinebilirsiniz. Bu bir yenilik ya da şirketin bünyesine ilave edilecek yeni bir tesis olabilir. Şirket araştırması yapmak bu yönden ufkunuzun genişlemesine ve iş görüşmesi esnasında işvereni etkilemenize yardımcı olacaktır.
• İşe girmek istediğiniz şirket perakendecilik sektöründeyse, bir müşteri olarak herhangi bir mağazasına giderek atmosferi tadabilir, çalışanların motivasyonlarını seyredebilirsiniz. Çalışanlarla konuşarak işin ya da firmanın sağladığı imkanlar hakkında bilgi edinebilirsiniz. Adil çalışma saatlerinde mi çalışıyorlar? Mutlular mı?
• Şirket hakkında yaptığınız ya da gerçekleştirdiğiniz tüm çalışmaları iş görüşmesinde bahsetmekten çekinmeyin. İş görüşmelerinde şirket hakkında bilgi sahibi olduğunuzdan bahsetmeniz, sizin işi önemsediğinizi ve kesinlikle o işe sahip olmaz istediğinizi gösterecektir.

3. Tanıdık ağı oluşturun. En iyi şirketler çalışanlarının referanslarına son derece önem verirler. Çalışmak istediğiniz iş ile ilgili arkadaş, akraba, tanıdık kişilerin bağlantılı olduğu yerlerin listesini oluşturun. Yakınlarınızın tavsiyeleri ile bir iş görüşmesine giderseniz bir adım önde olabilirsiniz. Sizin için güvenilir bilgiler ve referanslar vereceklerdir. Oluşturduğunuz listedeki iş başvurularına öncelik vermeye çalışın. Potansiyel olarak iş görüşmenizi gerçekleştirecek kişi sizin de tanıdığınız kişiyi hatırlayacak ve tereddüt etmeden sizi işe alması kolaylaşacaktır. Tanıdık vasıtasıyla bir iş görüşmesine gittiğinizde siz de kolaylıkla şirket hakkında fikir sahibisinizdir ve daha güçlü sebeplerle o iş yerinde bulunmayı ve çalışmayı istediğinizi belirtmiş olursunuz.

4. Gönüllü olun. Şimdiye dek gönüllü olarak karşılığında bir ücret almadan yaptığınız organizasyonlar yok ise CV’ye gönüllü olarak yaptığınız bir iş eklemeniz de fayda var. Karşılığında bir beklenti olmadan yapılan işler (Örneğin, çocuklara kitap dağıtma yahut çevrede çöp temizliği yapma) sizin yalnızca çalışmak için çalıştığınızı değil, bunu doğal olarak işlevsel şekilde gerçekleştirdiğinizi gösterecektir.

• Gönüllü işlere öğrencilik döneminde gerçekleştirilen stajlar da bir nevi örnek gösterilebilir. Staj yaptığınız süre zarfında verilen her görevi ayırt etmeden yaparsınız ve bir çok konu hakkında fikir sahibi olursunuz. İster inanın ister inanmayın özgeçmişinizde bulunan gönüllü olarak yaptığınız işler ve öğrencilik zamanında gerçekleştirdiğiniz stajlar iş sahibi olma konusunda size sonsuz kapılar açar. İşverenler bu süreçleri kendinizi gerçekleştirmeye yatkınlık olarak algılar ve sizi ödüllendirmek adına size iş verebilirler.

5. Telefon konuşmasında soğukkanlı olun. İşe girmek istediğiniz yer ile ilgili iki türlü telefon konuşması yapabilirsiniz ya onlar sizi arayarak görüşmeye çağırırlar ya da siz onları arayarak iş görüşmeniz hakkında geri bildirim almak isteyebilirsiniz. Bu telefon konuşmalarını gerçekleştirirken özgeçmişte yazılı olarak ifade ettiğiniz karakterinizin altını çizecek bir ses tonu ve kararlılık içerisinde bulunmalısınız.

• Tanımadığınız bir numara tarafından aranıyorsanız bunun bir iş görüşmesi teklifi olabileceğini düşünerek son derece kontrollü ve sakin bir ses tonuyla telefonunuzu açın. Konuşma esnasında son derece profesyonel olun ve dinlediklerinizi hızlıca değerlendirin. İş görüşmesinin gerçekleşeceği yer hakkında telefon görüşmesinde yanlış anlaşılmamalara yer vermemek için e-mail yoluyla adresin tarafınıza gönderilmesini isteyebilirsiniz.
• Bir iş başvurusunda bulunduğunuzda genellikle iş görüşmesine çağrılmadığınızda o işin peşini hemen bırakırsınız. Aslında yapılması gereken insan kaynakları depertmanından birini arayarak neden olumlu ya da olumsuz bir yanıt olmadığını sormaktır. Bu şekilde bir telefon görüşmesi gerçekleştirmeniz sizin işi kesinlikle istediğinizi ve kararlı olduğunuzu gösterir ve kimse de sizi göz ardı edemez. Şirketi aradığınızda size, iş görüşmesine uygun olmadığınız söylenirse hangi özellikler açısından görüşmeye çağrılmadığınızı sorun ve gelişigüzel bir cevap ile geçiştirilmeye izin vermeyin.